Η έρευνα είναι συνεργασία: Πώς να το πετύχετε

Το εργαστήριο αυτό προσφέρει στους/τις συμμετέχοντες/ουσες πρακτικούς τρόπους εύρεσης «κοινού εδάφους» για συνεργασία, ενώ παράλληλα τους εξοικειώνει με βασικές πτυχές αυτής, όπως η δεοντολογία, τα κίνητρα, το πλαίσιο, οι εμπειρίες, οι στόχοι κ.λπ. Μέσα από διάφορες ασκήσεις, οι συμμετέχοντες/ουσες θα μάθουν να διαχειρίζονται καταστάσεις που καθιστούν δύσκολη τη συνεργασία. Στόχος του εργαστηρίου είναι η κατανόηση συλλογικών μεθόδων έτσι ώστε μια ομάδα να μπορεί να ανταποκριθεί στην έρευνα με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

Δραστηριότητες μάθησης

Άνοιγμα (15 λεπτά)

Οδηγίες

• Τραβήξτε την προσοχή θέτοντας μια ερώτηση ή σχολιάζοντας ένα σχετικό θέμα, μια εικόνα κ.λπ.

• Παρουσιάστε τον εαυτό σας και τους στόχους του εργαστηρίου.

• Προαιρετικά: Παρουσιάστε την πηγή του υλικού (Tactical Tech).

• Ενημερώστε τους/τις συμμετέχοντες/ουσες για το πρόγραμμα και τα υλικά του εργαστηρίου.

• Προτείνετε βασικούς κανόνες για το εργαστήριο. Ρωτήστε όσους/όσες συμμετέχουν αν θέλουν να προτείνουν κάποια αλλαγή πάνω στις προτάσεις σας ή να προτείνουν κάποιο άλλο κανόνα. Βεβαιωθείτε ότι όλοι κατανοούν και συμφωνούν με τους κανόνες. Προτάσεις σχετικά με τον καθορισμό των κανόνων μπορείτε να βρείτε στον Οδηγό Συντονιστή, στην ενότητα «Υλοποιώντας τα Εργαστήρια».

Οδηγίες

• Ξεκινήστε με έναν σύντομο γύρο παρουσιάσεων ζητώντας από τα άτομα που συμμετέχουν να απαντήσουν σε μερικές ερωτήσεις για τον εαυτό τους, τη δουλειά τους, τις προσδοκίες τους σχετικά με το εργαστήριο κ.λπ.

• Εναλλακτικά, μπορείτε να επιλέξετε μια άσκηση για να σπάσετε τον πάγο, ώστε να ενθαρρύνετε την ομάδα να κάνει κάτι δημιουργικό. Να σχεδιάσει απαντήσεις ή ιδέες σε έναν πίνακα online. Αν είναι δια ζώσης το εργαστήριο, να σηκωθούν και να κάνουν κάποιες ενέργειες. Δείτε περισσότερα στην ενότητα «Σπάμε τον πάγο» στον Οδηγό Συντονιστή.

Θέτοντας τις βάσεις για συνεργασία (1 ώρα)

Στόχοι:

• Αναζήτηση και εύρεση κοινού εδάφους για να εργαστούν / να ερευνήσουν οι συμμετέχοντες/ουσες μαζί ως ομάδα, με κοινή ηθική, κίνητρα, εμπειρίες και στόχους.

• Η άσκηση θα βοηθήσει τους συμμετέχοντες/ουσες να διαχειριστούν πιθανές διαφορές ή άλλους λόγους που δυσκολεύουν τη συνεργασία τους.

• Οι ομάδες θα πρέπει να *έχουν την επιλογή να εκφράσουν την αδυναμία τους για συνεργασία εξαιτίας κάποιου λόγου. Αυτό θα βοηθήσει να ξεκαθαρίσουν τα «μη διαπραγματεύσιμα» όριά τους (διαφορές που δεν μπορούν να ξεπεράσουν), και επίσης θα τους προετοιμάσει να πουν «όχι», κάτι που δεν είναι πάντα εύκολο.

Εργαλεία / Υλικά:

• Αρχείο «Πρότυπα δραστηριοτήτων», ενότητα «Εύρεση κοινού τόπου» (online ή τυπωμένο).
• Ένας κοινός χώρος cloud ή ένας ψηφιακός πίνακας με πρότυπα: Miro, Mural κ.λπ. (αν είναι online.)
• Ψηφιακά δωμάτια (αν γίνεται online) ή διαφορετικά δωμάτια / πίνακες (αν είναι δια ζώσης).
• Φύλλα χαρτί για κάθε άτομο, χαρτάκια σημειώσεων (post-it), στυλό (αν είναι διά ζώσης).

Οδηγίες

• Χωρίστε τους/τις συμμετέχοντες/ουσες σε μικρές ομάδες των 3-5 ατόμων.

• Ζητήστε από τις ομάδες να ορίσουν κάποιον για να κρατάει σημειώσεις και έναν εκπρόσωπο της ομάδας. Αυτοί οι ρόλοι θα πρέπει να εναλλάσσονται μέσα σε μια ομάδα στις επόμενες δραστηριότητες.

[15 λεπτά]

Ομαδική εργασία:

• Κάθε μέλος της ομάδας μοιράζεται με τα άλλα μέλη:

  • τρεις αρχές δεοντολογίας που του είναι σημαντικές στα πλαίσια μιας έρευνας,
  • τρεις μεθόδους έρευνας που του αρέσει να χρησιμοποιεί,
  • τρεις έρευνες που έχει κάνει στο παρελθόν (αν κάποιος είναι νέος ερευνητής μπορεί να μοιραστεί άλλα είδη δουλειάς που έχει κάνει),
  • τρία αποτελέσματα που ελπίζει να επιτύχουν ως ερευνητές.

• Ένας γράφει τις απαντήσεις.

• Η ομάδα συζητά εάν μπορεί να βρεθεί κοινό έδαφος με βάση τις επιμέρους προτεραιότητες και εμπειρίες που αναφέρθηκαν.

[15 λεπτά] Απολογισμός

• Ζητήστε από τον εκπρόσωπο κάθε ομάδας να συνοψίσει τις απαντήσεις το πολύ σε 2 λεπτά, εστιάζοντας στα εξής:

  • Το συμπέρασμα της ομάδας: μπορούν να συνεργαστούν ως ερευνητική ομάδα ή όχι;
  • Εάν ναι, ποιοι είναι οι παράγοντες που τους οδήγησαν σε αυτό το συμπέρασμα;
  • Εάν όχι, ποιοι είναι οι λόγοι για τους οποίους δεν μπορούν να δουλέψουν ως ομάδα;

• Ολοκλήρωση της δραστηριότητας με feedback από τον συντονιστή. Αν χρεαστεί, διευκολύνετε τη συζήτηση μεταξύ των ομάδων.

Στόχος:

• Αναγνώριση των ατομικών αναγκών και κατανόηση των συλλογικών μεθόδων για την καλύτερη δυνατή ανταπόκριση της ομάδας στις απαιτήσεις του πρότζεκτ.

Εργαλεία / Υλικά:

• Αρχείο: «Πρότυπα δραστηριοτήτων», ενότητα «Κοινή συμφωνία & κώδικας δεοντολογίας» (online ή τυπωμένο.)
• Το ίδιο με την προηγούμενη ενότητα.

Οδηγίες

Προετοιμάστε μία παρουσίαση online ή σε σεμιναριακό πίνακα (αν είναι δια ζώσης) που θα περιλαμβάνει τις ακόλουθες λεπτομέρειες σχετικά με την Κοινή Συμφωνία και τον Κώδικα Δεοντολογίας (η παρουσίαση θα πρέπει να είναι ορατή καθ' όλη τη διάρκεια της δραστηριότητας):

• Η Κοινή Συμφωνία περιλαμβάνει τις αποφάσεις μιας ομάδας για θέματα όπως:

  • οι τρόποι λήψης αποφάσεων,
  • η δεοντολογία,
  • η συχνότητα επικοινωνίας και συναντήσεων,
  • οι κανόνες επικοινωνίας - όχι φωνές / προσβολές / διακοπή άλλου ατόμου όταν μιλάει κ.λπ.,
  • τα μη διαπραγματεύσιμα – τα όχι σε πράγματα όπως ο σεξισμός, ο ρατσισμός, η αυθαίρετη λήψη αποφάσεων κ.λπ.,
  • ο επιθυμητός στόχος και αντίκτυπος της έρευνας,
  • η διαχείριση κρίσεων – π.χ. συζητάμε όλοι μαζί τι έγινε, γιατί έγινε και πώς να το διορθώσουμε αποφεύγοντας την επίρριψη ευθυνών
  • η ασφάλεια – επιμερισμός κινδύνων, προτεραιότητα στην ατομική/συλλογική ασφάλεια έναντι της συλλογής στοιχείων, κ.λπ.,
  • τυχόν πρόσθετοι παράγοντες που βοηθούν κάθε άτομο να δώσει τον καλύτερό του εαυτό στο έργο, από τα ρεπό το Σαββατοκύριακο έως τα προσωπικά check-in.

• Ζητήστε από τους συμμετέχοντες να επιστρέψουν στις ομάδες τους (ίδιες ομάδες όπως πριν).

[20 λεπτά]

Ομαδική εργασία:

• Συζητήστε τις συνθήκες που θα καθιστούσαν ένα ιδανικό περιβάλλον εργασίας για την ομάδα.

• Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει τόσο ατομικές προτιμήσεις όσο και συλλογικές ανησυχίες.

  • Για παράδειγμα, μια ατομική προτίμηση θα μπορούσε να είναι το να τελειώνει η εργάσιμη στις 18:00. Αφού κάθε μέλος της ομάδας μοιραστεί τις ώρες εργασίας που θεωρεί ιδανικές για το ίδιο, η ομάδα θα πρέπει να καταλήξει σε ένα κοινό πρόγραμμα που ταιριάζει σε όλους, είτε εργάζονται στον ίδιο χώρο είτε εξ αποστάσεως.

• Συντάξτε μια Κοινή Συμφωνία που μπορεί να περιλαμβάνει τις αποφάσεις της ομάδας για ζητήματα που παρουσιάζονται παραπάνω ή/και άλλα θέματα που μπορούν να σκεφτούν. – Οι ομάδες μπορούν να χρησιμοποιήσουν το πρότυπο που παρέχεται ή να δημιουργήσουν το δικό τους.

• Κάθε μέλος της ομάδας θα πρέπει να αφιερώσει χρόνο για να σκεφτεί ποια είναι αυτά τα στοιχεία που είναι μη διαπραγματεύσιμα για το ίδιο και να τα μοιραστεί χωρίς δισταγμό.

• Η ομάδα παραθέτει όλους τους όρους και τα στοιχεία της κοινής συμφωνίας σε ένα μεγάλο φύλλο χαρτί ή έναν online πίνακα / έγγραφο στο cloud, κ.λπ.

[10 λεπτά]

• O εκπρόσωπος κάθε ομάδας συνοψίζει τα κύρια σημεία σε 1 λεπτό.

• Εάν το εργαστήριο γίνεται δια ζώσης, μπορείτε να κρεμάσετε στον τοίχο τα φύλλα της Κοινής Συμφωνίας που δημιούργησαν οι ομάδες για να μπορούν να τα διαβάσουν όλοι(δραστηριότητα gallery walk).

• Ολοκληρώστε τη δραστηριότητα, δώστε feedback και συντονίστε τη συζήτηση.

Η συνεργασία κατά τη διάρκεια της έρευνας (1 ώρα και 40 λεπτά)

Στόχος: Κατανόηση της σημασίας και του αντίκτυπου της έρευνας, και δημιουργία γενικού πλάνου δράσης και χρηματοδότησης.

Εργαλεία / Υλικά:

• Αρχείο: «Πρότυπα Δραστηριοτήτων», ενότητα «Σχεδιασμός συνεργατικού πρότζεκτ» (online ή τυπωμένο).
• Το ίδιο με την προηγούμενη ενότητα.

Οδηγίες

[20 λεπτά]

• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να επιστρέψουν στις ομάδες τους (ίδιες ομάδες με πριν).

Ομαδική εργασία:

• Κάθε ομάδα επιλέγει ένα θέμα έρευνας και σχεδιάζει ένα χρονολογικό πλάνο για την εκτέλεση του έργου, δίνοντας έμφαση στα κύρια βήματα / στάδια.

• Το θέμα μπορεί να είναι υποθετικό ή να αφορά ένα συγκεκριμένη παράδειγμα πρότζεκτ στο οποίο έχει δουλέψει κάποιος στην ομάδα (προσοχή να μην κοινοποιήσετε τυχόν εμπιστευτικές λεπτομέρειες!)

• Με βάση το θέμα, κάθε ομάδα απαντά στις εξής ερωτήσεις:

  • Τι φιλοδοξεί να αποκαλύψει η έρευνα;
  • Γιατί είναι σημαντική η έρευνα;
  • Ποιος θα ωφεληθεί και πώς;
  • Ποιος είναι ο αναμενόμενος αντίκτυπος;
  • Γιατί η ομάδα σας είναι η καταλληλότερη για την υλοποίηση του πρότζεκτ; Ποια είναι τα ατομικά και συλλογικά πλεονεκτήματα της ομάδας;
  • Ποιο είναι το σχέδιο διάχυσης των αποτελεσμάτων; Σε ποιες μορφές και πλατφόρμες θα είναι διαθέσιμα τα αποτελέσματα της έρευνας;
  • Εάν και άλλοι στο παρελθόν έχουν ασχοληθεί με το εν λόγω θέμα, ποιες είναι οι νέες πτυχές που θα φωτίσει η δική σας έρευνα;
  • Ποιες είναι οι οικονομικές και υλικοτεχνικές ανάγκες του έργου;
  • Συνοψίζοντας - Ποιες είναι οι κύριες πτυχές που θα καθιστούσαν το έργο της ομάδας ισχυρό υποψήφιο για να λάβει χρηματοδότηση;

[10 λεπτά] Απολογισμός

• Ένας εκπρόσωπος κάθε ομάδας παρουσιάζει συνοπτικά (έως 2 λεπτά η κάθε παρουσίαση) το θέμα έρευνας και τις απαντήσεις που έδωσε στα ερωτήματα η ομάδα.

• Ολοκληρώστε τη δραστηριότητα, δώστε feedback και συντονίστε τη συζήτηση.

Στόχος:

• Κατανόηση και αξιοποίηση των μοναδικών δεξιοτήτων και των εμπειριών κάθε μέλους της ομάδας και εντοπισμός πρόσθετων δεξιοτήτων που η ομάδα μπορεί να χρειαστεί να αναθέσει σε εξωτερικούς συνεργάτες.

Εργαλεία / Υλικά:

• Αρχείο:«Πρότυπα Δραστηριοτήτων», ενότητα «Ποικίλες δεξιότητες, διαφορετικές δυνατότητες επιρροής».
• Το ίδιο με την προηγούμενη ενότητα.

Οδηγίες

• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να επιστρέψουν στις ομάδες τους (ίδιες ομάδες με πριν).

• Ενθαρρύνετε τις ομάδες να ορίσουν ένα Συντονιστή και κάποιον που θα κρατάει σημειώσεις – ιδανικά οι ρόλοι θα πρέπει να εναλλάσσονται σε κάθε δραστηριότητα.

Ομαδικές εργασίες:

[15 λεπτά]

• Οι συμμετέχοντες/ουσες έχουν 1 λεπτό να σκεφτούν τις ικανότητες και τους περιορισμούς που χαρακτηρίζουν την ομάδα τους, καθώς και, πώς να χρησιμοποιήσουν τις δεξιότητες και την εμπειρία τους.

• Στη συνέχεια, κάθε άτομο αφιερώνει 2 λεπτά για να μοιραστεί/καταγράψει τις δεξιότητες και τις ικανότητές του που σχετίζονται με την έρευνα, όπως:

  • σχετική προηγούμενη εργασιακή εμπειρία, τομείς ενδιαφέροντος, γλώσσες που μιλάει κ.λπ.
  • μια δεξιότητα με την οποία αισθάνεται αυτοπεποίθηση και πώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί αυτή η δεξιότητα προς όφελος της έρευνας (για παράδειγμα, ένας illustrator μπορεί να προτείνει ένα σύνολο σχεδίων που θα μπορούσε να δημιουργήσει για να παρουσιάσει μια περίληψη της έρευνας).

• Ενθαρρύνετε τις ομάδες να κρατούν σημειώσεις και τον χρόνο.

• Αφού μιλήσουν όλοι στην ομάδα, ο συντονιστής ή το άτομο που κρατούσε σημειώσεις μπορεί να διαβάσει τη λίστα με τις δεξιότητες που κατέγραψαν, τονίζοντας τι θα ήταν πιο χρήσιμο για την έρευνα.

[10 λεπτά]

• Παραμένοντας στις ομάδες, τα μέλη μοιράζουν τους ρόλους τους στα πλαίσια της συνεργατικής έρευνας.

• Για παράδειγμα, εάν υπάρχουν τέσσερα μέλη, εκτός από τη διεξαγωγή έρευνας, θα μπορούσαν να κατανείμουν ρόλους ως εξής (ο κατάλογος δεν είναι εξαντλητικός):

  • συντονιστής του έργου, χρονοδιάγραμμα και επικοινωνία με εξωτερικές ομάδες, χρηματοδότες κ.λπ.·
  • υπεύθυνος για να βρει και να συντονίσει όλα τα εργαλεία και τις γνώσεις που χρειάζεται η ομάδα για να ολοκληρώσει την έρευνα, για παράδειγμα: εργαλεία επαλήθευσης, τεχνικές και εργαλεία οπτικοποίησης δεδομένων, οδηγούς εκμάθησης, πρόσθετη εκπαίδευση·
  • υπεύθυνος για τη διαχείριση όλων των δεδομένων που συλλέγονται από τους ερευνητές, συμπεριλαμβανομένης της συλλογής τους, της οργάνωσης, της αποδελτίωσης, της εκκαθάρισης, της κοινής χρήσης των δεδομένων εντός της ομάδας·
  • υπεύθυνος για τη δημιουργία και διαχείριση ενός σχεδίου για την προβολή και διάχυση των αποτελεσμάτων της έρευνας.

[5 λεπτά]

• Κάθε ομάδα προσπαθεί να φανταστεί την έρευνα σε ένα πιο προχωρημένο στάδιο και τουλάχιστον ένα είδος δεξιότητας/βοήθειας που μπορεί να χρειαστούν και δεν έχουν στη διάθεσή τους.

  • Για παράδειγμα, το πρότζεκτ μπορεί να απαιτεί γνώσεις χρήσης GPS και χαρτογράφησης ή ανάλυσης και επαλήθευσης τεκμηρίων από βίντεο.

[10 λεπτά] Απολογισμός

• Ένας εκπρόσωπος κάθε ομάδας παρουσιάζει τα αποτελέσματα της άσκησης (2 λεπτά ο καθένας).
• Ο εκπαιδευτής δίνει feedback και συντονίζει τη συζήτηση.

Στόχος:

• Προετοιμασία της ομάδας για συνεργασία σε κατάσταση κρίσης.

Εργαλεία / Υλικά:

• Αρχείο: Πρότυπα Δραστηριοτήτων, ενότητα «Αντιμετώπιση προκλήσεων ως ομάδα» (online ή τυπωμένο).
• Το ίδιο με την προηγούμενη ενότητα.

Οδηγίες

• Προετοιμάστε ένα σετ καρτών (ψηφιακών ή έντυπων) με κάθε κάρτα να αναφέρει μια πιθανή πρόκληση που μπορεί να αντιμετωπίσει η ερευνητική ομάδα. Για παράδειγμα:

  • Βρίσκεστε σε ένα κρίσιμο στάδιο του έργου σας και έχετε βγει εκτός προϋπολογισμού.
  • Ένα μέλος της ομάδας αποφάσισε να εγκαταλείψει το έργο.
  • Η έρευνά σας έχει ολοκληρωθεί, αλλά κανένας από τους οργανισμούς μέσων ενημέρωσης με τους οποίους έχετε επικοινωνήσει δεν είναι πρόθυμος να δημοσιεύσει την έρευνά σας.
  • Ομάδες ισχυρών συμφερόντων απειλούν ένα από τα μέλη της ομάδας σας να μην αποκαλύψει τα ευρήματα της έρευνας.
  • Χρειάζεται να επικοινωνήσετε με ένα μέλος της ομάδας, αλλά δεν μπορείτε λόγω του ότι βρίσκεται σε απομακρυσμένη τοποθεσία / διακοπής λειτουργίας του Διαδικτύου στην περιοχή κ.λπ.
  • ...

• Ζήτησε από τους συμμετέχοντες να επιστρέψουν στις ομάδες τους (τις ίδιες ομάδες όπως πριν.)

[15 λεπτά]

• Κάθε ομάδα διαλέγει μια κάρτα, συζητά και αποφασίζει πώς θα προχωρήσει στην αντιμετώπιση της συγκεκριμένης πρόκλησης.

[15 λεπτά] Απολογισμός

• Στη συνέχεια, κάθε ομάδα παίρνει 2 λεπτά για να παρουσιάσει τα αποτελέσματα τις άσκησεις στις υπόλοιπες. Το μοίρασμα μεταξύ των ομάδων είναι πολύτιμο γιατί όλοι μαθαίνουν από όλους.

• Ο εκπαιδευτής δίνει feedback και συντονίζει τη συζήτηση.

Αντιμετώπιση κινδύνων ως ομάδα (1 ώρα και 30 λεπτά)

Στόχος:

• Αναγνώριση διαφορετικών ειδών κινδύνου που μπορεί να εκτεθεί η ομάδα πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την έρευνα.

Εργαλεία / Υλικά:

• Αρχείο:«Πρότυπα Δραστηριοτήτων», ενότητα «Αξιολόγηση Κινδύνου: A. / B. / Γ.» (online ή τυπωμένο).
• Άλλα απαραίτητα εργαλεία: τα ίδια με την προηγούμενη ενότητα.
• Προετοιμάστε μια σύντομη παρουσίαση που θα συνοψίζει τα βασικά σημεία σχετικά με την αξιολόγηση και διαχείριση κινδύνου.

Οδηγίες

• Ζήτησε από τους συμμετέχοντες να επιστρέψουν στις ομάδες τους (τις ίδιες ομάδες με πριν.)

[5 λεπτά]

• Κάθε ομάδα γράφει σε ένα φύλλο χαρτί/online κοινόχρηστο αρχείο (βλ. πρότυπο δραστηριοτήτων):

  • το θέμα της έρευνας,
  • τις σχετιζόμενες τοποθεσίες,
  • τις πηγές / συνεντευξιαζόμενους,
  • τους ανθρώπους/οργανισμούς που θα επηρεαστούν από τα αποτελέσματα της έρευνας.

[10 λεπτά]

• Κάθε μέλος της ομάδας απαριθμεί τους κινδύνους στους οποίους μπορεί να εκτεθεί κατά τη διάρκεια της έρευνας λόγω της ταυτότητάς του, των τωρινών/προηγούμενων γνωριμιών του, του μέρους που βρίσκεται, της υγείας του κ.λπ.,

  • για παράδειγμα, το άτομο Α, που κατάγεται από άλλο μέρος από αυτό που υλοποιείται η έρευνα, θα ρίσκαρε να εγείρει υποψίες και να αντιμετωπιστεί ως παρείσακτος «ξένος».

• Στη συνέχεια, κάθε μέλος διαβάζει τη λίστα του στα υπόλοιπα μέλη της ομάδας του.

[10 λεπτά]

• Οι ομάδες δημιουργούν διαφορετική λίστα που απαριθμεί όλους τους άλλους πιθανούς κινδύνους.

• Θα πρέπει να ληφθούν υπόψη οι κίνδυνοι που αφορούν τόσο την ομάδα όσο και άλλα εμπλεκόμενα μέρη (πηγές/κοινότητες).

Απολογισμός

[15 λεπτά]

• Κάθε ομάδα παίρνει 2 λεπτά για να μοιραστεί με τις υπόλοιπες ομάδες τη λίστα με τους κινδύνους που εντόπισε.

• Ο/η συντονιστής/στρια ολοκληρώνει τη δραστηριότητα και δίνει feedback.

• Προετοιμάστε μια σύντομη παρουσίαση που θα συνοψίζει κάποια σημαντικά σημεία σχετικά με τη διαχείριση κινδύνων. Για παράδειγμα:

  • αναφερθείτε στο νόημα της έκφρασης «ο κίνδυνος κληρονομείται» για να τονίσετε ότι οι κίνδυνοι που σχετίζονται με ένα μέλος της ομάδας ή μια πηγή επηρεάζουν τα επίπεδα κινδύνου και την ασφάλεια ολόκληρης της ομάδας, και αντιστρόφως.
  • Ενθαρρύνετε τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να ταξινομήσουν κινδύνους σε κατηγορίες: συναισθηματικούς, διανοητικούς, σωματικούς, νομικούς και τεχνικούς (π.χ. κατακλύζονται από τεράστια σύνολα δεδομένων) και να βρουν τρόπους αντιμετώπισης κάθε κινδύνου τόσο ξεχωριστά όσο και ολιστικά.
  • Χρησιμοποιήστε παραδείγματα που αναφέρθηκαν από τις ομάδες κατά τη διάρκεια των δραστηριοτήτων τους για να κάνετε επισημάνσεις.

ΥΛΙΚΑ για παρουσίαση / συζήτηση σχετικά με κινδύνους και ασφάλεια:

• «Η έρευνα είναι συνεργασία: Πώς να το πετύχετε», στο «Αποκαλύπτοντας το Αόρατο: Η Εργαλειοθήκη»
• "Risk Assessment Is a Mindset, Not a Checklist"
• "Away From Your Screen, Out in the Field", στο «Αποκαλύπτοντας το Αόρατο: Η Εργαλειοθήκη»
• «Πρώτα η Ασφάλεια!», στο «Αποκαλύπτοντας το Αόρατο: Η Εργαλειοθήκη»

Στόχος:

• Προετοιμασία για το χειρότερο και το απροσδόκητο.

Εργαλεία / Υλικά:

• Αρχείο: «Πρότυπα Δραστηριοτήτων», ενότητα «Αντιμετώπιση κινδύνων ως ομάδα» (online ή τυπωμένο).
• Άλλα απαραίτητα εργαλεία: τα ίδια με την προηγούμενη ενότητα.

Οδηγίες

• Ζητήστε από τους συμμετέχοντες να επιστρέψουν στις ομάδες τους (ίδιες ομάδες όπως πριν).

[15 λεπτά]

• Με βάση όσα συζητήθηκαν έως αυτό το σημείο, οι ομάδες καλούνται να καταγράψουν τους πόρους που θα χρειαστούν για την αντιμετώπιση των πιθανών κινδύνων.

• Μπορεί να πρόκειται για ανθρώπινους ή οικονομικούς πόρους ή για πόρους που σχετίζονται με υλικά αντικείμενα, δεξιότητες κ.λπ. Για παράδειγμα:

  • όσον αφορά νομικούς κινδύνους, η ομάδα μπορεί να χρειαστεί να απευθυνθεί σε δικηγόρο (δεξιότητα / εμπειρία) και θα χρειαστεί και χρήματα (οικονομικούς πόρους) για την αμοιβή του,
  • για έναν κίνδυνο ψηφιακής ασφάλειας, η ομάδα θα χρειαζόταν τις υπηρεσίες ενός χάκερ / προγραμματιστή (δεξιότητα) και μια εξωτερική μονάδα δίσκου (υλικό αντικείμενο),
  • εάν ένα μέλος της ομάδας με ξεχωριστές δεξιότητες εγκαταλείψει το πρότζεκτ, η ομάδα μπορεί να χρειαστεί να βρει αντικαταστάτη ή να προχωρήσει σε ανακατανομή καθηκόντων (ανθρώπινο δυναμικό, δεξιότητα.)

Απολογισμός

[15 λεπτά]

• Κάθε ομάδα παίρνει 2 λεπτά για να παρουσιάσει τη λίστα με τους κινδύνους που κατέγραψε.

• Ο/η συντονιστής/στρια ολοκληρώνει τη δραστηριότητα και δίνει feedback.

Στόχος:

• Ασφαλής έξοδος από επικίνδυνες καταστάσεις.

Εργαλεία / Υλικά:

• Αρχείο: «Πρότυπα Δραστηριοτήτων», ενότητα «Σχέδιο εξόδου» (online ή τυπωμένο).
• Άλλα απαραίτητα εργαλεία: τα ίδια με την προηγούμενη ενότητα.

Οδηγίες

• Ζητήστε από τους συμμετέχοντες να επιστρέψουν στις ομάδες τους (ίδιες ομάδες όπως πριν).

• Μπορείτε να αναθέσετε σε κάθε ομάδα να εργαστεί πάνω σε ένα ή περισσότερα σενάρια αντιμετώπισης κινδύνου από τα παραδείγματα που αναφέρθηκαν προηγουμένως ή να τους επιτρέψετε να επιλέξουν.

[10 λεπτά]

• Κάθε ομάδα σχεδιάζει ένα πλάνο εξόδου απο μια επικίνδυνη κατάσταση.

• Το σχέδιο εξόδου μπορεί να περιέχει στοιχεία όπως:

  • μια ερώτηση ασφαλείας που το ένα μέλος μπορεί να απευθύνει στο άλλο για να ελέγξει αν είναι ασφαλής, με μια απάντηση που θα υποδεικνύει ότι είναι ασφαλής και μια άλλη απάντηση που θα υποδεικνύει ότι κινδυνεύει,
  • τοπικές επαφές έκτακτης ανάγκης: ονόματα και αριθμοί τηλεφώνου – π.χ. ασθενοφόρο / ΜΚΟ / συνάδελφοι,
  • οικογενειακες επαφές έκτακτης ανάγκης: ονόματα και αριθμοί τηλεφώνου,
  • στρατηγική σε περίπτωση που εχθρικοί παράγοντες απειλούν τα μέλη να παραδώσουν τα στοιχεία τους - π.χ. δημιουργία αντιγράφων ασφαλείας δεδομένων κάθε μέρα σε ασφαλή τοποθεσία, ώστε τίποτα να μην χαθεί σε τέτοιες καταστάσεις, αποθήκευση πληροφοριών σχετικά με τοποθεσίες και πηγές σε έναν ασφαλή χώρο cloud σε περίπτωση που τα αποδεικτικά στοιχεία πρέπει να ανασυνθεθούν ή να εντοπιστούν εκ νέου, κ.λπ.,
  • στρατηγική εάν τα μέλη αντιμετωπίσουν σωματική απειλή – τρόπος διαφυγής, όνομα και αριθμός τηλεφώνου του οδηγού, κ.λπ.

Απολογισμός

[10 λεπτά]

• Κάθε ομάδα παίρνει 2 λεπτά για να παρουσιάσει τα αποτελέσματα της εργασίας της.

• Ο/η συντονιστής/στρια δίνει feedback και συντονίζει τη συζήτηση, τονίζοντας κάποια σημαντικά σημεία σχετικά με την αξιολόγηση και διαχείριση κινδύνων που οι συμμετέχοντες/ουσες πρέπει να θυμούνται.

Κλείσιμο (15 λεπτά)

Εργαλεία/Υλικά

• Κοινός πίνακας ζωγραφικής / παρουσίαση / πίνακας (online)
• Λευκός πίνακας / φύλλα χαρτί , post-its, μαρκαδόροι (δια ζώσης)

Οδηγίες

• Ζητήστε από τους συμμετέχοντες/ουσες να φτιάξουν στον πίνακα μια αφίσα όπου θα μοιραστούν τις απαντήσεις τους στις ακόλουθες ερωτήσεις:

  • Τι μάθατε από το σημερινό εργαστήριο;

• Δώστε μερικά λεπτά για να γράψουν/ζωγραφίσουν τις σκέψεις τους και να διαβάσουν τις σκέψεις των άλλων.

Απολογισμός

• Ο συντονιστής μπορεί να αναδείξει μερικά από τα σημεία στον πίνακα.

Εργαλεία/Υλικά: Δεν απαιτούνται.

Οδηγίες

• Ολοκληρώστε το εργαστήριο και κάντε μια περίληψη των περιεχομένων. Σ’ αυτό το σημείο μπορείτε να προσθέσετε κάτι τελευταίο ή να αναδείξετε το βασικό μήνυμα.

• Κάντε μια σύνοψη κάθε ενότητας. Ζητήστε από τους συμμετέχοντες/ουσες να πουν:

  • ένα σημείο του εργαστηρίου που βρήκαν πολύ καλό και
  • κάτι που θα βελτίωναν την επόμενη φορά

• Ενθαρρύνετε τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να κάνουν ερωτήσεις ή να δώσουν κάποια συμβουλή.

• Μοιραστείτε τα στοιχεία επικοινωνίας σας, αν χρειάζεται, και τυχόν λεπτομέρειες για follow-up.

Επικοινωνήστε μαζί μας

Παρακαλούμε επικοινωνήστε μαζί μας στο Αποκαλύπτοντας το Αόρατο σε περίπτωση που:

• έχετε ερωτήσεις σχετικά με το σχεδιάγραμμα και τις κατευθυντήριες γραμμές του εργαστηρίου,

• χρησιμοποιήσετε το σχεδιάγραμμα και θέλετε να μοιραστείτε σχόλια και προτάσεις που μπορούν να βοηθήσουν στη βελτίωσή του,

• προσαρμόσετε το σχεδιάγραμμα σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο και θέλετε να μοιραστείτε μαζί μας τα αποτελέσματα,

• θέλετε να προτείνετε νέες δραστηριότητες, συμβουλές ή παραδείγματα που μπορούν να προστεθούν σε αυτό το εργαστήριο,

• θέλετε να μοιραστείτε τις γνώσεις σας και να συνεργαστείτε μαζί μας για την ανάπτυξη και τη δοκιμή νέων εργαστηρίων.

Επικοινωνία: eti@tacticaltech.org (GPG Key / fingerprint: BD30 C622 D030 FCF1 38EC C26D DD04 627E 1411 0C02).

Συντελεστές και Άδεια Χρήσης

CC BY-SA 4.0

Παραγωγή περιεχομένου: «Αποκαλύπτοντας το Αόρατο» της Tactical Tech Άδεια χρήσης: Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International license

• Συντάκτρια εργαστηρίου: Ankita Anand

• Σχεδιασμός οδηγιών: A. Hayder

• Σύνταξη & περιεχόμενο: Christy Lange, Laura Ranca, Wael Eskandar

• Graphic design: Yiorgos Bagakis

• Ανάπτυξη ιστοσελίδας: Laurent Dellere, Saqib Sohail

• Συντονισμός & επίβλεψη έργου:: Christy Lange, Laura Ranca, Lieke Ploeger, Marek Tuszynski, Safa Ghnaim, Wael Eskandar

Το υλικό αναπτύχθηκε στο πλαίσιο του Collaborative and Investigative Journalism Initiative (CIJI) που συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο του πιλοτικού προγράμματος: "Supporting investigative journalism and media freedom in the EU" (DG CONNECT) («Υποστήριξη της ερευνητικής δημοσιογραφίας και της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης στην ΕΕ»).

Το παρόν κείμενο αντικατοπτρίζει την άποψη του συγγραφέα και η Επιτροπή δεν ευθύνεται για οποιαδήποτε χρήση των πληροφοριών που περιέχει.