Jak śledzić siatki dezinformacyjne

Ten warsztat zaznajomi uczestników z podstawami sieciowych kampanii dezinformacyjnych i manipulacyjnych, udostępniając im metodologię potrzebną do wyszukiwania, mapowania i śledzenia siatek dezinformacyjnych w różnych językach oraz kontekstach. Uczestnicy uzyskają wiedzę na temat wielowymiarowości kampanii dezinformacyjnych i manipulacyjnych, a ponadto dowiedzą się, że śledczy muszą stosować podejście sieciowe (szukać połączeń i związków na wielu platformach), jeśli chcą „ujawnić to, co niewidoczne”.

Przebieg warsztatu

Początek (20 minut)

Narzędzia / Materiały:

• „Siatki dezinformacyjne (SD) – Karta do ćwiczeń" (plik Excel do pobrania).
• „Siatki dezinformacyjne (SD) – Karta z przykładem” (plik Excel do pobrania).

Instrukcje

• Przykuj uwagę uczestników, zadając pytanie lub komentując wydarzenie, zdjęcie, itp., istotne w odniesieniu do warsztatu.

• Przedstaw siebie oraz cele warsztatu.

• Poinformuj uczestników o planie warsztatu.

• Przedstaw temat warsztatu i czterostopniową metodologię stosowaną do wyszukiwania, mapowania i śledzenia siatek dezinformacyjnych.

• Zaprezentuj karty do ćwiczeń i wyjaśnij, jak z nich korzystać.

• Zasugeruj podstawowe zasady, które będą obowiązywały podczas trwania warsztatu: w jaki sposób uczestnicy mają się zachowywać i odnosić, także w stosunku do siebie nawzajem. Jeśli prowadzisz dłuższą sesję szkoleniową, rozważ stworzenie Ogólnego Kodeksu Postępowania lub Wspólnego Porozumienia (wskazówki znajdziesz w sekcji „Wspólne porozumienie” poradnika Tactical Tech's dotyczącego płci i technologii.

Narzędzia/Materiały

• Dla warsztatów prowadzonych online: narzędzie po organizowania quizów (Kahoot, Slido lub podobne)
• Dla warsztatów prowadzonych offline: wydrukowane karty z pytaniami do quizu zamieszczone poniżej / kartki samoprzylepne, długopisy, tablica suchościeralna, flip-chart.

Instrukcje

[5 minut] Wstęp

• Ułatw szybką prezentację uczestnikom warsztatu, zadając im kilka pytań dotyczących ich osoby, wykonywanej przez nich pracy, oczekiwań, jakie mają odnośnie warsztatu, itp.

[5 minut] Quiz

• Zorganizuj interaktywny quiz, korzystając z Kahoot, Slido lub innego posiadającego taką funkcję narzędzia, i zadaj w nim uczestnikom następujące pytania. Celem quizu nie jest ocena kompetencji uczestników, lecz zapoznanie ich z głównymi zagadnieniami poruszanymi w trakcie warsztatu w sposób umożliwiający partycypację.

1. Z jakiego narzędzia skorzystasz, jeśli będziesz się chciał dowiedzieć, kto zarejestrował domenę https://sputniknews.com/??

   • CrowdTangle
   • Whoisology
   • BuzzSumo

2. Co przedstawia następujący ciąg liter i cyfr: "ca-pub-1234567891234567"?

   • Kod Google AdSense
   • Adres IP
   • Kod Google Analytics
   • Kod Facebook Pixel

3. Czy znasz jakiekolwiek śledztwo dotyczące ujawnienia siatki dezinformacyjnej/manipulacyjnej przeprowadzone w twoim kraju/języku?

   • Tak (wymień w jednym zdaniu jego główne wnioski)
   • Nie

[5 minut] Podsumowanie

• Poproś ochotników, żeby podzielili się swoimi odpowiedziami z pozostałymi uczestnikami warsztatu i skomentuj je.
• Potwierdź lub podaj właściwe odpowiedzi.

Jak działają kampanie dezinformacyjne i manipulacyjne (40 minut)

Narzędzia / Materiały

• Dla warsztatów prowadzonych online: komputer i narzędzie z funkcją współdzielonego ekranu na potrzeby prezentacji.
• Dla warsztatów prowadzonych offline: komputer i projektor
• Księga manipulacji medialnych (do pomocy przy opracowywaniu sesji).

Instrukcje

Przygotuj prezentację, uwzględniając w niej następujące punkty:

• Studia przypadku - Przedstaw pokrótce przykłady śledztw dziennikarskich, które doprowadziły do ujawnienia siatek dezinformacyjnych:

  • Siatka włoskich stron wymierzonych przeciwko imigrantom (BuzzFeed).
  • Siatka stron pro-rosyjskich (Graphika, rysunek na stronie 6).
  • Siatka stron promujących firmę Huawei (Twitter).
  • Łącze Kumanowo: siatka stron macedońskich (Lead Stories).

• Zsieciowane kampanie dezinformacyjne: systematyka - Wyjaśnij, w jaki sposób prowadzi się w sieci operacje manipulowania mediami, skupiając się na definicjach kanałów, metod, skali oraz wpływu, i korzystając z Księgi manipulacji medialnych – Księga kodów:

1. Kanały wykorzystywane do rozszerzania kampanii:

   • Własne strony
   • Media społecznościowe (Facebook, Twitter, YouTube)
   • Aplikacje do przesyłania wiadomości (WhatsApp, Telegram, Signal, itp.)
   • Platformy wydawnicze (Medium, itp.)
   • Inne przykłady

2. Metody wykorzystywane do rozszerzania kampanii:

   • Zwiększanie zasięgów w mediach społecznościowych
   • Budowa społeczności
   • Boty
   • Reklamy
   • Copypasta
   • Fałszerstwo
   • Typosquatting
   • Keyword squatting

3. Skala kampanii / obszar lub kontekst, który jest jej celem:

   • Hiperlokalna
   • Regionalna
   • Krajowa
   • Międzynarodowa

4. Mierzalny zasięg kampanii:

   • Liczba ludzi, do których dotarł przekaz kampanii za pośrednictwem różnych kanałów (stron internetowych, mediów społecznościowych, kampanii ulicznych, itp.).

5. Cele kampanii:

   • Wykorzystywanie i wyrządzanie krzywdy
   • Wpływanie na opinie i postawy na masową skalę
   • Podburzanie do nienawiści i przemocy
   • Niszczenie reputacji
   • Wywoływanie niepokojów społecznych
   • …

MATERIAŁY:

• [Księga manipulacji medialnych – Księga kodów https://mediamanipulation.org/sites/default/files/media-files/Code-Book-1.4-Jan-7-2022.pdf) (zarchiwizowana przez Wayback Machine 29 maja 2022 roku tutaj) autorstwa Technology and Social Change Project działającego przy Harvard Kennedy School Shorenstein Center for Media, Politics, and Public Policy zbiór materiałów.

Materiały

• [„Siatki dezinformacyjne (SD) – Karta do ćwiczeń"](](https://cdn.ttc.io/s/exposingtheinvisible.org/workshops/mapping-disinformation-networks/NoD_Networks-of-Disinformation-Sheet_PL.xlsx), część „Mapowanie kampanii"
• Break-out roomy (online) / lub oddzielne przestrzenie/stoły (offline)

Instrukcje

[20 minut]

• Podziel losowo uczestników na mniejsze grupy liczące od 3 do 5 osób (w zależności od ogólnej liczby uczestników warsztatu).

• Poproś każdą z grup, aby przeanalizowała jedno z zamieszczonych poniżej studiów przypadku:

  • Siatka włoskich stron wymierzonych przeciwko imigrantom (BuzzFeed).
  • Siatka stron pro-rosyjskich (Global Voices).
  • Siatka stron promujących firmę Huawei (Twitter).
  • Łącze Kumanowo: siatka stron macedońskich (Lead Stories).

• Poproś każdą z grup o wypełnienie pól „Mapowanie kampanii” na Karcie (SD). Uczestnicy powinni wymienić dla każdego przypadku:

  • kanały
  • metody
  • skalę
  • wpływ
  • cele
  • …zgodnie z systematyką zaprezentowaną w poprzedniej sekcji warsztatu.

Podsumowanie

[5 minut]

• Uczestnicy podzielą się ze sobą wnioskami powstałymi w trakcie wykonywania ćwiczenia „Mapowanie kampanii”.
• Możesz skomentować ich przemyślenia lub dodać własne uwagi.

Krok 1: Identyfikowanie siatek dezinformacyjnych (40 minut)

Narzędzia / Materiały

• Dla warsztatów prowadzonych online: komputer i narzędzie z funkcją współdzielonego ekranu na potrzeby prezentacji.
• Dla warsztatów prowadzonych offline: komputer i projektor

Instrukcje

Przygotuj prezentację, uwzględniając w niej następujące punkty:

• Rozpocznij omawianie tej sekcji od podkreślenia, jak ważne jest zakotwiczenie śledztwa w jednej lub większej liczbie witryn:

  • Strony internetowe zapewniają dostęp do historycznych danych oraz informacji na temat biznesowych koneksji i dynamiki sieci, których nie uzyskamy w większości przypadków, korzystając z kont założonych w mediach społecznościowych.
  • Dlatego też ważne jest, aby rozpocząć od zidentyfikowania jednej lub większej liczby stron początkowych.

• Wyjaśnij jak działają siatki dezinformacyjne/manipulacyjne. Najczęściej posługują się one dwoma strategiami”:

  1. Poruszają kontrowersyjne i skutkujące polaryzacją tematy (szczepionki na Covid-19, migracje, itp.)
  2. Wykorzystują próżnie danych" (przykład: „Iwermektyna"), zwłaszcza podczas ważnych wydarzeń, lub rozprzestrzeniają teorie spiskowe (przykład: „ especially during breaking news events or spreading conspiracy theories (example: "Adrenochrom")

• Zaprezentuj trzy najważniejsze sposoby wyboru strony do sprawdzenia:

  1. Sprawdzenie bazy danych stron dezinformacyjnych; np. list stron z fake newsami udostępnianych przez Wikipedię, UkraineFacts, Covid-19 Misinformation Database, Russia-Ukraine Disinformation Tracking Center
  2. Wyszukanie najczęściej udostępnianych w sieci treści dotyczących bieżących spraw, korzystając z takich serwisów jak Buzzsumo, CrowdTangle Chrome Extension lub CrowdTangle (jeśli jest to możliwe).
  3. Identyfikowanie „próżni danych” (przerw informacyjnych) i wyszukiwanie stosownych informacji za pomocą różnych serwisów.

• Zaprezentuj, jak działają te metodologie, posiłkując się trzema studiami przypadku:

  1. Wikipedia List of Fake News Websites – Znajdziemy na niej między innymi „The Gateway Pundit". Jeśli wyszukamy tę nazwę wraz z jej powiązaniami, korzystając z Builtwith, dowiemy się, że jest ona elementem większej siatki.
  2. Covid-19 Database – Jeśli wyszukamy hasło iwermektyna" (zrzut ekranu), uzyskamy link do następującego artykułu AFP, w którym zacytowano z kolei artykuł zamieszczony na stronie „The Gateway Pundit" (link - zarchiwizowany link). Jeśli wyszukamy tę nazwę wraz z jej powiązaniami, korzystając z Builtwith, dowiemy się, że jest ona elementem większej siatki.
  3. Buzzsumo - Jeśli wyszukamy hasło „Adrenochrom" (zrzut ekranu), otrzymamy przekierowanie do strony WeloveTrump.com (link / zarchiwizowany link) - Jeśli wyszukamy tę nazwę wraz z jej powiązaniami, korzystając z Builtwith, dowiemy się, że jest ona elementem większej siatki.

Narzędzia/Materiały

• Narzędzia do social listeningu (Buzzsumo, rozszerzenie CrowdTangle do przeglądarki Chrome lub CrowdTangle, jeśli są dostępne.
• Strony i bazy danych do „weryfikacji faktów” (fact-checking): UkraineFacts, Covid-19 Misinformation Database, Russia-Ukraine Disinformation Tracking Center, Wikipedia – lista „Fake news websites"
• Break-out roomy (online) / lub oddzilne przestrzenie/stoły (offline)
• [„Siatki dezinformacyjne (SD) – Karta do ćwiczeń"]( (https://cdn.ttc.io/s/exposingtheinvisible.org/workshops/mapping-disinformation-networks/NoD_Networks-of-Disinformation-Sheet_PL.xlsx): część „Mapowanie Kampanii” / kolumny „e-mail”, „IP”, „Google Analytics", „Google Adsense"
• „Siatki dezinformacyjne (SD) – Karta do ćwiczeń”: część „Mapowanie siatek” / kolumny „Nazwa", „Nazwa domeny”.

Instrukcje

[20 minut]

• Podziel uczestników na grupy liczące od 3 do 5 osób (jeśli większa liczba uczestników chce zająć się tym samym polem/językiem, możesz dostosować liczbę grup i ich członków do potrzeb). Od tej pory, podział ten będzie obowiązywał przez cały czas trwania warsztatu.

• Poproś uczestników, aby przy pomocy zaprezentowanych wcześniej narzędzi przeprowadzili krótkie śledztwo i wyszukali strony szerzące dezinformacje w ich języku lub na terenie ich kraju.

• Poproś uczestników, aby umieścili zidentyfikowane strony (linki) na Karcie (SD): część „Mapowanie siatek” / kolumny „Nazwa", „Nazwa domeny”.

Materiały/Narzędzia

• Dla warsztatów prowadzonych online: komputer i narzędzie z funkcją współdzielonego ekranu na potrzeby prezentacji.
• Dla warsztatów prowadzonych offline: komputer i projektor.
• Strony do prezentacji: Whois Domain Tools; Whoisology.com; Whoxy.com

Instrukcje

• Wyjaśnij, jak działają narzędzia „Whois”, podkreślając ich ograniczenia i możliwości.

• Wyszukaj na https://whois.domaintools.com/ przykładowej strony (takiej jak http://sputniknews.com/. Jeśli nie jest ona dostępna w twoim kraju, użyj ZeroHedge.com). Następnie wyjaśnij, które dane są najistotniejsze:

  • nie tylko nazwisko/adres/kontakt do osoby rejestrującej, lecz również data rejestracji, data ostatniego uaktualnienia, itp.

• Przedstaw kilka dostępnych narzędzi:

  • Whoisology: przydatne przy zbieraniu informacji na temat „powiązanych domen”.
  • Whoxy: przydatne przy zbieraniu danych historycznych.

MATERIAŁY:

• Poradnik „Jak zobaczyć, kto stoi za daną witryną”, Exposing the Invisible: Niezbędnik.

Narzędzia/Materiały

• Strony do prezentacji: Whois Domain Tools; Whoisology.com; Whoxy.com: Whoisology.com; Whois Domain Tools; Whoxy.com; „Siatki dezinformacyjne (SD) – Karta do ćwiczeń"

Instrukcje

[10 minut]

• Poproś uczestników, żeby podzielili się na grupy, jak w poprzednim ćwiczeniu.

• Korzystając z wymienionych powyżej narzędzi, każda z grup wyszuka nazwy stron, które wytypowała w poprzednim ćwiczeniu.

• Poproś uczestników, aby nanieśli wyszukane informacje na (Kartę (SD): część „Mapowanie siatek” / kolumna „Whois”.

• Zasugeruj, by członkowie każdej grupy wybrali ze swojego grona osobę do sporządzania notatek i osobę do prezentacji wniosków (można je zmieniać pomiędzy ćwiczeniami).

[5 minut] Podsumowanie

• Uczestnicy zaprezentują swoje przemyślenia oraz problemy, na jakie natrafili podczas ćwiczenia.

• Możesz skomentować prezentacje lub dodać własne wnioski.

Krok 3: Podążaj za pieniędzmi! (35 minut)

Narzędzia/Materiały

• Dla warsztatów prowadzonych online: komputer i narzędzie z funkcją współdzielonego ekranu na potrzeby prezentacji.
• Dla warsztatów prowadzonych offline: komputer i projektor
• Strony do prezentacji: Builtwith; Dnslytics; SpyOnWeb; AnalyzeId; Wayback Machine
• [„Siatki dezinformacyjne (SD) – Karta do ćwiczeń"](](https://cdn.ttc.io/s/exposingtheinvisible.org/workshops/mapping-disinformation-networks/NoD_Networks-of-Disinformation-Sheet_PL.xlsx): część „Mapowanie siatek” / kolumny „e-mail”, „IP”, „Google Analytics”, „Google AdSense”.

Instrukcje

Zrób prezentację, ujmując w niej następujące punkty:

• Wprowadź pojęcie Śledzenia NI (śledzenia numerów identyfikacyjnych przydzielanych każdej witrynie) i wyjaśnij pokrótce, na czym polega.

• Pokaż, jak znaleźć NI strony internetowej: Sprawdź kod źródłowy strony („ctrl+U” lub „command+U” w zależności od urządzenia), a następnie wyszukaj „UA-„ lub „ca-pub”.

  • możesz to zademonstrować na dowolnej stronie, np.: https://historyofvaccines.org/)

• Jeśli NI nie będzie dostępny, możesz posłużyć się Wayback Machine i sprawdzić, czy kod NI strony był dostępny w przeszłości.

• Wymień różne narzędzia z funkcją śledzenia NI. Zawsze sprawdzaj NI, korzystając z różnych usług, gdyż posługują się one różnymi bazami danych i mają inne cenniki.

  • Builtwith: najlepszy początkowy wybór. Narzędzie „Relationship profile” (Profil powiązań) bardzo dobrze się sprawdza do wyszukiwania współdzielonych NI i programów śledzących. Przykład: welovetrump.com (Link – zrzut ekranu)

  • Dnslytics: bardzo dobra baza danych. Pozwala na „owdrócenie” różnych informacji dotyczących strony: Adsense, Analytics, adres IP, serwer poczty elektronicznej , nazwa serwera (zrzut ekranu); w przykładzie wykorzystano wyniki wyszukiwania hasła thegatewaypundit.com). Dostępna jest wersja darmowa lub z miesięczną opłatą.

  • SpyOnWeb: z tego narzędzia warto korzystać podczas potwierdzania wyników wyszukiwań uzyskanych w inny sposób lub uzyskania nowych. (Link - zrzut ekranu). Ma mniejszą bazę danych niż inne usługi, lecz przydaje się niekiedy do wyszukiwania nowych informacji.

  • AnalyzeId: bardzo dobre narzędzie. Pokazuje wyniki w tabeli wraz z wieloma powiązaniami NI, w tym z Amazon, Sharethis, pocztą elektroniczną, aplikacjami Facebooka oraz ocneą zaufania (Link - zrzut ekranu). Dane można eksportować do formatu .csv. Jedynym mankamentem tego narzędzia jest to, że nie pokazuje wszystkich wyników. Aby je zobaczyć, trzeba wykupić miesięczny abonament plan.

  • Wayback Machine: Jeśli nie znajdziesz żadnego NI na stronie, możesz skorzystać z Wayback Machine i wyszukać dzięki temu narzędziu NI starszych wersji strony. Możesz w ten sposób poznać bardzo wiele użytecznych informacji!

• Pamiętaj: wyszukuj wielokrotnie, korzystając z różnych narzędzi.

• Pokaż uczestnikom, jak zbierać dane na temat NI stron i umieszczać je na (Karcie SD), część „Mapowanie siatek” / kolumny „e-mail”, „IP”, „Google Analytics", „Google Adsense".

  • To ćwiczenie jest wstępem do następnego i krótkim poradnikiem z metodologii. Możesz wykorzystać przykład z szablonu lub wybrać inny, bardziej istotny dla uczestników warsztatu.

MATERIAŁY:

Przygotowując prezentację na temat NI, możesz skorzystać z następujących materiałów:

• Badanie stron internetowych , w Podręcznik do weryfikacji dezinformacji i manipulacji mediami, autorstwa Craiga Silvermana.

• Odkrywanie ukrytych połączeń z numerami identyfikacyjnymi Google Analytics, autorstwa Lawrence’a Alexandra, tekst opublikowany przez Bellingcat 23 lipca 2015 roku (niektóre z narzędzi mogą być przestarzałe, ale metody i większość materiałów wciąż się sprawdza).

*Odwracanie NI w praktyce

Twórz | 15 minut

Narzędzia/Materiały

• Break-out roomy (online) / lub oddzielne przestrzenie/stoły (offline)
• Witryny: Builtwith.com; Dnslytics; SpyOnWeb; AnalyzeId; [Wayback Machine](https://archive.org/web/;
• „Siatki dezinformacyjne (SD) – Karta do ćwiczeń”: część „Mapowanie siatek” / kolumny „e-mail”, „IP”, „Google Analytics", „Google Adsense".

Instrukcje

[10 minut]

• Poproś uczestników, żeby podzielili się na grupy, jak w poprzednim ćwiczeniu, a następnie:

• Wykorzystując omówione wcześniej narzędzia, wyszukali dane witryn, które wybrali w trakcie Kroku 2.

• Nanieśli zgromadzone dane na (Kartę SD): część „Mapowanie siatek” / kolumny „e-mail”, „IP”, „Google Analytics", „Google Adsense".

• Podkreślili strony mające te same NI i je pogrupowali.

Podsumowanie

[5 minut]

• Uczestnicy zaprezentują swoje przemyślenia oraz problemy, na jakie natrafili podczas ćwiczenia.

• Możesz skomentować prezentacje lub dodać własne wnioski.

Krok 4: Zwiększanie zasięgów (30 minut)

Narzędzia/Materiały

• Dla warsztatów prowadzonych online: komputer i narzędzie z funkcją współdzielonego ekranu na potrzeby prezentacji.
• Dla warsztatów prowadzonych offline: komputer i projektor.
• Rozszerzenie CrowdTangle dla przeglądarki Chrome
• „Siatki dezinformacyjne (SD) – Karta do ćwiczeń”: część „mapowanie siatek” / kolumny „Facebook”, „Instagram”, „Twitter”, „Inne media społecznościowe”.

Instrukcje

Zrób prezentację, ujmując w niej następujące punkty:

• Wprowadź termin Zwiększanie zasięgów i opisz go jako proces dystrybucji treści do jak największej liczby osób poprzez różne kanały i strategie.

• Wykorzystując wcześniejsze studia przypadków, pokaż uczestnikom, dlaczego zwiększanie zasięgów powinno być uwzględniane podczas badania kampanii dezinformacyjnych i manipulacyjnych w sieci.

• Pokaż uczestnikom, jak działa rozszerzenie CrowdTangle do przeglądarki Chrome na przykładzie wytypowanych wcześniej stron (UWAGA: aby skorzystać z CrowdTangle potrzebne jest konto na Facebooku lub Instagramie).

  • Wykorzystaj wybraną wcześniej próbkę. Możesz też uwzględnić przykłady wymienione przez uczestników.

• Zademonstruj uczestnikom jak wyszukiwać dane z CrowdTangle i jak dopisywać je do stron naniesionych na (Kartę SD): część „mapowanie siatek” / kolumny „Facebook”, „Instagram”, „Twitter”, „Inne media społecznościowe”.

• Dodaj, że podczas kolejnego ćwiczenia uczestnicy powinni powtórzyć ten proces dla wybranych przez siebie wcześniej stron.

MATERIAŁY:

• Przygotowując prezentację, skorzystaj z: CrowdTangle: najczęściej zadawane pytania"

Narzędzia/Materiały

• Break-out roomy (online) / lub oddzielne przestrzenie/stoły (offline)
• Rozszerzenie CrowdTangle dla przeglądarki Chrome
• „Siatki dezinformacyjne (SD) – Karta do ćwiczeń”: : część „mapowanie siatek” / kolumny „Facebook”, „Instagram”, „Twitter”, „Inne media społecznościowe”.

Instrukcje

[10 minut]

• Poproś uczestników, żeby podzielili się na grupy, jak w poprzednim ćwiczeniu, a następnie:

  • Zainstalowali Rozszerzenie CrowdTangle w swoich przeglądarkach (jeśli tego dotąd nie zrobili; najlepiej gdyby zainstalowali rozszerzenie na początku warsztatu).
  • Przeszukali wielokrotnie strony, wytypowane przez nich podczas pierwszego ćwiczenia.
  • Zebrali i umieścili dane powiązanych kont społecznościowych na Karcie SD): część „mapowanie siatek” / kolumny „Facebook”, „Instagram”, „Twitter”, „Inne media społecznościowe”.

Podsumowanie

[5 minut]

• Uczestnicy zaprezentują swoje przemyślenia oraz problemy, na jakie natrafili podczas ćwiczenia.

• Możesz skomentować prezentacje lub dodać własne wnioski.

[Opcjonalnie] Śledztwo grupowe (30 minut)

Narzędzia/Materiały

• Break-out roomy (online) / lub oddzielne przestrzenie/stoły (offline)
• „Siatki dezinformacyjne (SD) – Karta do ćwiczeń”: część „Mapowanie siatek” / wszystkie kolumny wypełniane podczas wcześniejszych ćwiczeń.

Instrukcje

[25 minut]

• Wybierz z siatek dezinformacyjnych wytypowanych w grupach przez uczestników w trakcie poprzednich ćwiczeń najbardziej interesujący przypadek i przydziel go tym grupom.

• Poproś uczestników, żeby podzielili się na grupy, jak w poprzednim ćwiczeniu, a następnie:

  • Rozszerzyli swoje wyszukiwanie o połączenia występujące pomiędzy stronami a kontami w mediach społecznościowych.

• Zebrali dane i nanieśli je na Kartę (SD): część „Mapowanie siatek” / wszystkie kolumny wypełniane podczas wcześniejszych ćwiczeń (mogą skorzystać z kolumny „Uwagi”, jeśli mają dodatkowe pytania / natknęli się na trudności i chcą je omówić podczas Podsumowania).

• Członkowie grup powinni wybrać ze swojego grona sekretarza (który będzie wypełniał kolumny karty danymi / uwagami) oraz prezentera, który zaprezentuje wnioski.

Podsumowanie

[5 minut]

• Uczestnicy zaprezentują swoje przemyślenia oraz problemy, na jakie natrafili podczas ćwiczenia.

• Możesz skomentować prezentacje lub dodać własne wnioski.

Zakończenie (15 minut)

Narzędzia/Materiały

• Współdzielony blok rysunkowy / slajdy / tablica (online)
• Tablica suchościeralna / flip-chart, kartki samoprzylepne, markery (offline)

Instrukcje

• Poproś uczestników, żeby stworzyli plakat na wynos, umieszczając na współdzielonej tablicy / bloku rysunkowym swoje odpowiedzi na następujące pytanie:

  • Co wynieśli z dzisiejszego warsztatu?

• Daj uczestnikom kilka minut na zapisanie lub narysowanie swoich przemyśleń, a także na przeczytanie odpowiedzi pozostałych uczestników.

Podsumowanie

• Omów kilka punktów umieszczonych na tablicy.

Narzędzia/Materiały: bez materiałów.

Instrukcje

• Zakończ warsztat i streść poruszane zagadnienia.

• Podsumuj pokrótce przebieg warsztatu. Niech każdy uczestnik wymieni:

  • jeden element warsztatu, który uznał za bardzo dobry.
  • jeden element warsztatu, który wymaga poprawy.

• Zachęć uczestników do zadawania pytań lub udziel im ostatnich wskazówek.

• Udostępnij uczestnikom stosowne dane kontaktowe i inne istotne szczegóły.

Dodatkowe materiały

• "Get Your Facts Straight: The Basics of Fact-Checking", by Deepak Adhikari, guide in the Exposing the Invisible: The Kit, Tactical Tech

• "Information Disorder: The Definitional Toolbox" — in three parts: "Glossary"; "Mapping the Landscape"; "Useful Graphics"), by Claire Wardle, FirstDraft.

Skontaktuj się z nami

Zapraszamy do skontaktowania się z nami poprzez Exposing the Invisible, jeśli:

• macie jakiekolwiek pytania odnośnie tego warsztatu oraz porad dla moderatorów,
• korzystacie z tego planu warsztatu i chcecie podzielić się z nami własnymi przemyśleniami na jego temat oraz sugestiami, które mogą pomóc w jego ulepszeniu,
• dostosowujecie ten plan warsztatu do określonych, specyficznych kontekstów i chcecie się z nami podzielić rezultatami,
• chcecie zasugerować nam nowe ćwiczenia, macie nowe rady lub przykłady, które moglibyśmy dołączyć do tego planu warsztatu,
• chcecie podzielić się z nami własnym doświadczeniem oraz wiedzą i pomóc nam w opracowywaniu i testowaniu nowych warsztatów.

Kontakt: eti@tacticaltech.org (GPG Key / fingerprint: BD30 C622 D030 FCF1 38EC C26D DD04 627E 1411 0C02).

Autorzy i licencje

CC BY-SA 4.0

Ten tekst został wyprodukowany przez projekt Exposing the Invisible Tactical Tech's i zarejestrowany na licencji Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International license

• Autor warsztatu: Nicola Bruno
• Redakcja i treść: Christy Lange, Laura Ranca
• Projekt szkoleniowy: A. Hayder
• Projekt graficzny: Yiorgos Bagakis
• Opracowanie strony internetowej: Laurent Dellere, Saqib Sohail
• Koordynacja projektów i nadzór: Christy Lange, Laura Ranca, Lieke Ploeger, Marek Tuszynski, Safa Ghnaim, Wael Eskandar

To narzędzie zostało opracowane jako część Collaborative and Investigative Journalism Initiative (CIJI), współfinansowanego przez Komisję Europejską w ramach projektu pilotażowanego: "Supporting investigative journalism and media freedom in the EU" (DG CONNECT).

Ten tekst odzwierciedla poglądy autora i Komisja nie odpowiada za wykorzystanie informacji w nim zawartych.